“Samen Kerk, Samen Sterk”
Krachtenbundeling van kerken in Overijssel en Gelderland
P/a Anny Masselink-Poppink
Oude Broekweg 3, 7596 NW Rossum, Nederland
Email: a.masselpop@gmail.com
Zijne Heiligheid Paus Leo XIV
Apostolic Palace
00120 Vatican City
Rossum, 27 mei 2025
Onderwerp: Noodkreet over de Rooms Katholieke Kerk in Nederland,
die mensen verlaat en daardoor in de steek laat
Heilige Vader,
Ten einde raad richten wij ons tot u namens duizenden gelovigen in het Oosten van Nederland,
die zich al sinds jaren door hun eigen aartsbisschop en kardinaal in de steek gelaten voelen.
Wij weten ons geïnspireerd door Evangelii Gaudium en het beeld van een kerk,
die naar buiten treedt, die naar mensen toe gaat, die Christus verkondigt en uit Hem leeft,
ook op plekken waar Hij niet aanwezig lijkt.
Wij laten ons inspireren door de visie van een synodale kerk, waar gewijde ambtsdragers en leken naar elkaar luisteren, elkaar aanvullen en samen werken aan een plek waar Christus
– ook in een sterk geseculariseerde omgeving als Nederland – voor hedendaagse mensen geloofwaardig kan zijn.
Maar in ons eigen aartsbisdom gebeurt sinds meerdere jaren precies het omgekeerde.
Vanwege het priestertekort werden parochies samengevoegd in grote verbanden,
kerkgebouwen gesloten, pastoraat gecentraliseerd en levende geloofsgemeenschappen verzwakt. De kerk trekt zich zo terug uit de werkelijkheid waar mensen leven.
Met name op het platteland is dat voelbaar. De kerk verlaat ons en het kille beleid, dat kardinaal Wim Eijk sinds zijn aantreden in 2008 als aartsbisschop voert, concentreert zich zo eenzijdig op een klerikaal priesterbeeld en een heel beperkt sacramentenbegrip, dat het Lichaam van Christus en het Volk van God, dat de Kerk is, eronder lijdt en erdoor verzwakt raakt.
Daarnaast worden kerkgebouwen, die gebouwd zijn en onderhouden werden door onze ouders en voorouders en waar velen van ons zijn gedoopt, getrouwd en dierbaren hebben uitgedragen,
nu gesloten en verkocht, terwijl er volgens ons vele alternatieven mogelijk zijn.
Deze worden echter om ideologische-theologische redenen niet in ogenschouw genomen.
De administratieve parochiefusies, waarin vanaf 2010 lokale geloofsgemeenschappen
op moesten gaan, stuitten ook toen al op veel verzet, maar werden begeleid door beloften c.q. afspraken, die echter sindsdien keer op keer gedwongen door het bisdom en lokale parochiebestuurders zijn gebroken, onder meer als het gaat over financiën en lokaal pastoraat.
Het beleid van de kardinaal – uitgevoerd door kerkbesturen, die door hemzelf zijn benoemd en die geen afspiegeling zijn van de geloofsgemeenschap – focust slechts op centralisatie.
Daarmee wordt het christelijk geloof weggehaald uit de nabijheid en vertrouwde omgeving,
waar mensen en ook enthousiaste gelovigen en vrijwilligers in parochies, leven en samenkomen.
Daarnaast worden actieve en enthousiaste vrijwilligers in parochies, die kritisch zijn op het kille beleid van parochiefusies en kerksluitingen, systematisch op een zijspoor gezet.
Dit is één van de uitingen van de angstcultuur, die sinds het aantreden van kardinaal Eijk
binnen ons aartsbisdom breed en in alle geledingen is ontstaan en die maakt dat priesters, diakens, pastoraal werkers en veel gelovigen hun mond niet meer open durven te doen
uit angst voor represailles.
Gelovigen haken af, ze zijn gedesillusioneerd en teleurgesteld. Zij gaven veel van hun tijd aan de liturgie, catechese, diaconie en opbouw van hun lokale gemeenschappen.
Zij voelden zich “medeverantwoordelijken voor het wezen en handelen van de Kerk”
(Benedictus XVI), maar er blijft in het beleid van onze aartsbisschop geen enkele inbreng of ruimte van onderop. Naar gelovigen wordt al lang niet meer geluisterd, met hen wordt niet gepraat.
Er wordt over hun hoofden heen besloten. De meest vitale geloofsgemeenschappen in onze dorpen zijn of worden door dit beleid kapot gemaakt.
Lokale geloofsgemeenschappen worden door het beleid gedwongen hun kerkgebouwen te verkopen aan commerciële partijen, die alleen zakelijke belangen hebben.
Dat moet verplicht en tegen de hoogste prijs, zodat door het aartsbisdom zelf zoveel mogelijk geld wordt ontvangen.
Mogelijkheden voor multifunctioneel gebruik van een kerkgebouw, door bijvoorbeeld
een kleine kerkruimte of kerkkapel open te kunnen houden (wat mogelijk minder geld oplevert, maar het geloof voor mensen wel dichtbij houdt) worden door het aartsbisdom niet onderzocht en simpelweg terzijde geschoven.
In Nederland spreken de bisschoppen veel over het belang van een “missionaire Kerk”.
Wij zijn van dat belang ook overtuigd, maar een missionaire kerk, die niet synodaal is, die niet naar gelovigen luistert en slechts vanuit een klerikaal priester- en uiterst beperkt sacramentsbeeld besluiten neemt, kan niet missionair zijn.
Dat leidt slechts tot verdeeldheid, desinteresse en onverschilligheid en dat versterkt slechts de secularisatie, die in ons land juist een grote uitdaging zou kunnen vormen, omdat deze als bron kan dienen voor modernere vormen van geloof.
Het is dan ook niet verwonderlijk, dat over de Synode, over synodaliteit, in ons aartsbisdom slechts heel mondjesmaat aandacht was en is. Het vertrouwen in de Kerk, door de kilte in ons aartsbisdom is dan ook bij veel van onze gelovigen verdwenen, omdat zij geen enkele warmte, empathie en werkelijke interesse in hun geloofsleven ervaren.
Dit koele, rigoureuze en niet pastorale beleid van onze aartsbisschop verzwakt het geloof in onze streken. Wij vragen u namens alle parochianen, van wie er meer dan 6.500 hun steun aan ons hebben uitgesproken, daarom dringend om hulp.
We zouden u zo graag meenemen naar onze dorpen om u de werkelijkheid te laten zien, waarover wij u schrijven.
We weten dat u als missionaris en later als bisschop in Peru veel pastorale ervaring heeft en ook aandacht had voor de gemeenschappen op het platteland. Wij danken God voor uw verkiezing tot opvolger van Petrus: U mag aan het begin van uw pontificaat rekenen op ons trouwe gebed.
Met de meeste hoogachting,
Kerngroep Samen Kerk Samen Sterk
P.S. Wij hebben een uitvoerig dossier met veel documentatie waaruit blijkt hoe desastreus het door kardinaal Eijk gevoerde beleid uitpakt in onze dorpen. Wij willen u daar persoonlijk niet mee vermoeien, maar stellen het ter beschikking aan de nuntiatuur in Den Haag en het Dicasterie voor de Bisschoppen, aan wie wij een kopie van deze brief bezorgen.